बिखं भय् बिउम्ह मनू

शान्ता थौं वया छ्यं क्वाताक्वाता स्यानाच्वन । मनय् खँ वालाच्वन । जितः छु जूगु जि खना मनूत छाय् खंसां मखं पहः यानाच्वंगु । थ्व संसारय् भिंगु नं छुं हे याय् मजिउ खनिसा धकाः मनय् खँ वाय्का च्वन । खय्तला शान्ता म्हिगःम्हिगः म्हुुतु प्वाः हे मदिक्क खँ ल्हाना च्वनिम्ह जलाखला सकसिगु नापं खँ व्याका च्वनिम्ह मिसा खः ।
लक्ष्मिचिया भौ भचा ज्या विस्तारं याइम्ह माजुम्ह धाःसा काचाकाचां ज्या याय्माःम्ह । छन्हु भौम्ह थःछेँ वंगु दिनय् शान्ताचां लक्ष्मिचित “चिया त्वने धुन ला ? थौं भौ मदुला ?” धकाः न्यन ।
लक्ष्मिचां धाल, “थः छेँय् भोय् दु हँ धकाः वन । हानिचा लिहाँ वइ ।”
थ्वहे मौकाय् शान्तां धाल, “भौ ला गुलि वास्या वास्या थौं कन्हेयापिं भौपिं ज्या याये मालि धकाः ग्याः । माजुयात ज्या याका नय् पल्के थूपिं वास्या वास्या यात कि माजु आय्बुयाः थः हे याइ नि धकाः मखुला अथे याःगु जुइ छु याय् ज्याखुनिपिन्त पने फइ मखु ।”
“अथे मखु ज्या ला दक्व सिधयेकी जिं ला भचा भचा जक ग्वाहालि याय्गु” धकाः जवाः बिल ।
“गनं खः धकाः छ मदु बलय् ला काचा काचा यानाः क्वथाय् वनाः मोबाइलय् स्वया न्हिला च्वनिगु का । छ दइबले जक छन्त जोते यायेत वास्या वास्या यानाः ज्या याइगु, छं छुं हे मस्यू खनि । माजु जुयाः नं पह मसिउ थौंकन्हेया भौपिनिगु ।”
खँ अथें सिधल ।
छन्हु लक्ष्मि पिहाँ वन । भौम्ह थःगु हे मतापं ज्या यानाच्वन । छुं छां मधासे पिहाँ वनाः वःबलय् ज्या सिधयेका भौम्ह क्वथाय् च्वना मोबाइलय् न्हिइकीगु प्याखं स्वयाः न्हिलाच्वन । माजुम्ह वःगु चाहे मचा । लक्ष्मिया शान्तां धाःगु खँ लुमना वल । कुनुकुनु तं पिहाँवल । अथे नं छुं मधासे सःता ख्वाउकं लँ त्वनेमास्तिवल धाल । भौम्हं ख्वाउँगु लः हया बिल ।
भौम्हय्सिया पासा वल । इपिं नं पिहाँ छक वना वय् धकाः पिहाँ वन । तां न्वया झ्यालं क्वछुना च्वम्ह लक्ष्मिचित स्वया शान्ताचां खँ व्याका हल, “खन मखुला छंगु न्ह्यने जक वास्या वास्या ज्या याइ धयागु खः कि मखु । का पिहाँ जक वने दुबलय् ला ज्या काचाकाचा सिधयेकल खन मखुला ।”
लक्ष्मिचिया मनय् खँ वात । शान्ताचां धाःगु खँ ला खः थें जुया वल । बहनी भौम्ह वःबलय् माजुया ख्वाः खिउँसें च्वं । “छु जुल मां ?” धकाः जक छु न्यन छक्वलं तंया झोकय् भौयात ब्व बियाः हाल ।
भौम्ह छझा आताहां जुल । गबलें थथे महाःम्ह माजु थौं छाय् म्ह जक सुख मदुला धका विचा यानाः थःगु ज्याखँ याः वन । कन्हय् खुन्हुनिसें माजुं भौयात नमवाः । छुं ज्याय् नं ग्वाहालि नं मयाः । न्ह्यू ख्वाः तक नवाइम्ह व नं मन्त । माजुया पह खनाः भौया नुग मछिं । माजुयात न्यने नं मफुत । माजु भौ निम्ह निगु क्वथाय् च्वना वं वयात वं वयात न मवागु छवा दय्धुंकल ।
छन्हु लिक च्वम्ह पुनमायाचा वल । लक्ष्मिचिया ख्वाः खिउँगु खनाः न्यन, “छु जुल, म्ह जक मफु कि छु ?”
लक्ष्मिचां शान्तां धाःगु व भौ नं यागु व्यवहार खनाः थः दुःख जूगु खँ कन । पुनमायाचां विस्तारं धाल, “व शान्ताचिया खँ न्यनाः छेँ कलह हयागु ला ? व मनू ला बिखं जाम्ह मनू खः । जिमिथाय् नं छक वःगु न्हियान्हिथं भौ नं ज्वरेचरे याना नकीगु । गुलि मन हे याउँसे च्वंक च्वनापिं जिपिं । छन्हु व वयाः जिमिगु भान्छाय् ग्याँस च्याका ज्वरे याय्माः । जि जुलं ग्याँस च्याके ग्या । तर भौ मदुगु दिनय् व शान्ताचा वःगु जुया जिं हे चिया दाय्कः वना । ग्याँस च्याका च्याका च्या हे मच्याः । ग्याँसया भाय् जिं मथुल । वं हे ग्याँसया सिलिन्डर हे स्यानातःगु धका क्यन । च्याका नं बिल । अले वं जिं ज्वरे याना नइ धकाः भौ नं सीकसीकं थथे याना थकुगु ताःजु धकाः ग्वाका थकल । जितः नं तं पिहाँ वल । भौयात म्हुतुइ वक्व धकाः ब्वबिया । भौ नं नमतू । लिपा काय् नं जितः सताः खँ न्यन । जिं भौ नं जालझेल यानाः जितः नके मबीत स्वःगु धका कना बलय् भौ नं धाल, ‘अथे मखु मां याकचा जुइबलय् मां नं ग्याँस च्याका गन गन वनी अले ग्याँस सिनाः जिपिं वनाः च्याकेबलय् मखुगु जुइला धका ग्याना जक थथे यानागु खः । मांया हे छेँय् जिं अथे याय् माः ला । छु जिं मानं धाः थें यानाः मनका ला । जिं गवले मांयात बेवालागु दु ला । कतपिनिगु खँ न्यना थः हे छेँ मि तय्गु ज्या यानागु ला ?’ खय्तला खः जिमि भौ नं आःतक जितः जिं धाः थे यानाः नके त्वंके यानातःगु खः । तर थौं जितः छु बिचा वःगु जुइ शान्ताचिया खँ न्यनाः जिं थगु छेँय् कलह हया । उबलेनिसें जिं शान्तायात मागु खँय् बाहेक मेगु खँय् वास्ता हे मयाना ।”
पुनमायाचिया खँ न्यना लक्ष्मि चित नं छकः विचाः याय् मास्ति वल । छम्ह काय् अले भौ व जि । जिं म्वाः मदुगु खं छेँय् कलह हल धाःसा काय्भौ नं छेँ त्वःताः वन धाःसा जि गथे याय्गु छु शान्ताचां जितः नकः वइ ला ? व थहे भौ नाप च्वने मफया । काय् भौ नं छेँ त्वःता वन । याकःचा जुयाच्वंम्ह माकः थें जाःम्ह मिसा न थःगु छेँ भिंकी न कतःपिनिगु । थजाम्ह मिसायागु खँ न्यनाः जि धन्न थःगु हे छेँ स्यंके त्यना । थौं पुनमायाचा नाप लाःगु नं ठीक हे जुल । थजाम्ह मेपिन्त म्हुतुं बिख ह्वलिम्ह बिखं भय्बिउम्ह मनूयात नाला कयाः नं जिइ ला । जि नं पुनमायाचा थें मालिबलय् जक नतुइ नत्र जित नं छुं ज्या मव ।
पुनमायाचा व लक्ष्मिचा जक मखु जलाखलापिं दक्वस्यां शान्ताचिया खँ थुया थौं कन्हे वयात जा नय् धुंन ला धाइपिं नं मदु । वं खँ ल्हाय्त वल धाःसा नं मखं पह याना वनीगु । गुकिं याना शान्ताचा । थौं वाथा वाथा कनाच्वंगु दु ।
भगवान बुद्धं नं धाःगु दु सर्पं न्यागु विख सिया नं न्हाय्पनं बिखं ल्ह्वइपिं झन महापापी खः ।